Covid-19 enfeksiyonu – toplumsal etkileri
1- ABD’de 1 milyon kişi ciddi COVID-19 enfeksiyonu nedeniyle öldü.
2- Türkiye’de 15 milyon vaka ve yaklaşık 100 bin ölüm bildirildi.
3- Hastalığı atlatan kişilerde uzun dönemde COVID-19 ilişkili olduğu düşünülen geçmeyen nefes darlığı, göğüs ağrısı, çarpıntı, fiziksel aktivite kısıtlanması. Bu klinik durum “long-COVID” yani uzamış COVID olarak adlandırıldı.
Covid-19 enfeksiyonu ilişkili kalp ve damar hastalıkları
1. Kalp kasında (miyokard) ve/veya kalp zarında (perikard) inflamasyon/enfeksiyon, ritim bozuklukları, pıhtılaşma bozuklukları, atar ve toplar damarlarda pıhtı oluşumu ilişkili hastalıklar (inme – kalp krizi)
2. Kalp elektrokardiyografisinde, ekokardiyografisinde, kalp enzim ölçümlerinde bozulmalar
3. COVID-19 nedeniyle vefat eden kişilerin kalpleri incelendiğinde, kalp kasında iltihaplanma, kılcal damarlarda pıhtıcık oluşumu, koroner arterlerde pıhtı oluşumu ve neticesinde kalp krizi gibi ciddi kalp tutulumunu gösteren bulgulara rastlanmıştır.
Covid-19 enfeksiyonu kalp tutulumu tanısı
1. Hastalarda genellikle bir veya daha fazla kardiyovasküler tetkikte anormallik saptanabilir. Bunlar:
a. Kalp enzimlerinde yükselme (Troponin enzimi),
b. Elektrokardiyografide kalp spazmını taklit eden bozulmalar
c. Ekokardiyografide kalp kasılmasında bozulma, ciddi vakalarda kalp kasında ödem
d. Ayırıcı tanı için hastalardan kalp manyetik rezonans görüntüleme (MRI) istenebilir. Kalp kas dokusunda
2. Şikayeti olmayan kişilerde dahi kalp MRI incelemelerinde kalp kası tutulumu bulunabilir.
Covid-19 kaynaklı miyokardit (kalp kası iltihaplanması)
1. ABD’de yapılan bir çalışmada sıklığı milyonda 450 olarak bildirilmiştir.
2. Ancak hastalığı ağır geçiren ve hastaneye yatan bireylerde sıklığının daha yüksek olduğu (%20 vakada) belirtilmektedir.
3. 4 haftadan daha geç tanı alan hastalarda miyokardit ile COVID-19 ilişkisi net kurulamayabilir (COVID-19 testleri negatif çıkar).
4. Miyokardit, viral enfeksiyonlar sonrasında gelişebilen bir hastalık olmaklar birlikte, COVID-19 ilişkili miyokardit vakalarının kalp dokuları incelendiğinde bilinen viral miyokardit bulgularına rastlanmamıştır.
mRNA aşılarıyla ilişkili miyokardit
1. Miyokardit vakaları sıklıkla, otuz yaş altı erkeklerde ve 2. doz mRNA aşısından sonra görülmüştür.
2. Sıklığı tam bilinmemekle birlikte, 100 B aşıda 1 kişi olarak tahmin edilmektedir.
3. mRNA aşılarının, kalp kasında inflamasyonu ne şekilde tetiklediği tam olarak bilinmemektedir. Ancak, mRNA aşılarıyla, daha önceden rutin kullanılan aşılara kıyasla daha sık miyokardit vakası bildirilmiştir.
4. Kalp krizi benzeri elektrokardiyografik değişiklikler ve aşıdan ortalama 3 gün sonra troponin enzimlerinde yükselme tipiktir.
5. Hayati risk yaratan ciddi vakalar nadirdir.
6. COVID-19 enfeksiyonu ilişkili yatış gerektiren hastalık gelişme riski, tüm yaş grupları için mRNA aşısı ilişkili miyokardit gelişme riskinde çok yüksektir.
ÖZETLE;
COVID-19 ilişkili kalp kası iltihaplanması, erken veya geç dönemde ortaya çıkabilen ve kısman sık görülen bir komplikasyondur. Mevcut bilimsel veriler, miyokardit riskinin mRNA aşısı sonrasında çok düşük olduğu, hayati risk yaratan vakaların çok nadir olduğunu göstermektedir.
Comments